กระจ่างเลย! พี่หมื่นชวนแม่การะเกด "โล้สำเภา" หมายความว่าอย่างไร ?

พี่หมื่นชวนแม่การะเกด "โล้สำเภา" หมายความว่าอย่างไร ?

ผศ. ดร.อภิลักษณ์ เกษมผลกูล ประธานศูนย์สยามทรรศน์ศึกษา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เผยถึงความหมายของคำว่า "โล้สำเภา" ซึ่งมักจะได้เห็นสำนวนดังกล่าวในฉากอัศจรรย์ของวรรณคดีไทยว่า

เป็นความเปรียบที่ใช้ในวรรณคดีไทยกล่าวถึงบทอัศจรรย์ หรือ บทสังวาส ซึ่งก็คือบทเข้าพระเข้านางนั่นเอง คนไทยแต่โบราณมีศิลปะในการใช้ภาษาเล่าบทร่วมรักได้อย่างอัศจรรย์ใจ โดยใช้ธรรมชาติและสิ่งรอบกายเปรียบเทียบไม่กล่าวตรง ๆ ให้ดูหยาบจนเกินไป รอมแพงสร้างความโรแมนติกให้แก่หนุ่มสาวชาวอยุธยาคู่นี้ด้วยสำนวนโบราณดูเข้าที แม้คนส่วนใหญ่ไม่คุ้นหูแต่ก็เดาทางหรือ "ตีท่า" จากคำได้ไม่ยาก




ผศ. ดร.อภิลักษณ์ บอกด้วยว่า การใช้ความเปรียบ "โล้สำเภา" หรือ "สำเภา" นี้ ปรากฏในวรรณคดีเก่าหลายเรื่อง ทั้งนี้ในงานวิจัยเรื่อง เพศในเพลงพื้นบ้านของ ผศ. บัวผัน สุพรรณยศ ก็ได้กล่าวให้เห็นแนวคิดในการเปรียบอวัยวะเพศชายหญิงเป็นสิ่งต่าง ๆ ไว้ว่า ในการเปรียบเรื่องเกี่ยวกับเพศนั้น สิ่งที่แสดงความเป็นเพศหญิงมักเป็นสิ่งที่อยู่กับที่ เช่น ท่าน้ำ ถ้ำ และสิ่งที่แสดงความเป็นชายนั้นมักเป็นสิ่งที่มักเคลื่อนไหว หรือเคลื่อนที่ เช่น เรือ แมลง ซึ่งในบริบทนี้ก็คงเช่นเดียวกัน

ข้อมูล : Kapook